Eerst dacht ik met een grapje van doen te hebben. Maar de scharrelschool bestaat echt en staat is Rosmalen. Vorig jaar verschenen er zomaar een paar artikelen in de krant over deze school met ook al een zeer bijzondere naam: Wittering.nl. De naam van de directeur is Ton van Rijn. Wat wil je nog meer als Rijnlander? Eerst even een papierenkijkje achter de schermen.
Op deze school lopen ‘ze allemaal door elkaar lopen’. Dat hoort bij de filosofie. Op Wittering.nl werken ze niet met de traditionele groepen, maar met zogenaamde units. Kinderen van 4-6 jaar, van 7-9 jaar en van 10-12 jaar zitten bij elkaar in een unit. Concreet betekent het dat in unit II momenteel 84 kinderen zitten. Die worden begeleid door twee regisseurs (!), een mentor, een begeleider en een vakdocent muziek of kunst.
Op 15 maart a.s. willen we daar een dagje naar toe met PO-ers.
Aanmelden? Klik hier
De drie units zitten half boven en half naast elkaar in het gebouw, dat door het split level en een galerij in het midden een open karakter heeft. De ruimte waarin de leerlingen per unit ’scharrelen’ is veel groter dan een regulier klaslokaal, maar door de vele kleine thematische werkhoekjes oogt de ruimte toch intiem (klein binnen groot). Instructie krijgen de leerlingen van unit III bijvoorbeeld in een hoekje van banken met een grote tafel in het midden, die doet denken aan een Amerikaanse snackbar uit de jaren ‘50. De ‘poppenhoek’ uit de kleuterklas is opgewaardeerd tot een aparte ruimte voor ‘rollenspellen’. Ook heeft elke unit een eigen atelier en Eureka-ruimte voor techniekonderwijs. In zo’n ruimte begint de dag voor de kids. Niet met z’n 84-en tegelijk, want een unit is weer verdeeld in vier basisgroepen, die steeds door een andere volwassene wordt begeleid.
Kinderen leren het best, wanneer de dingen verband met elkaar hebben (!) Vanuit die gedachte wordt gewerkt met thematisch onderwijs; kernconcepten genoemd. Bij het kernconcept ‘voortplanting’ bijvoorbeeld kweken de jongste kinderen boontjes op en de oudsten leren het verschil tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting. Daarnaast wordt er ook ‘gewoon’ reken- en taalles gegeven. Werkwoordvervoegingen of tafels in het thema verwerken; dat vinden ze daar te gekunsteld. Van kinderen wordt op Wittering.nl al jong veel zelfstandigheid verwacht. De kinderen mogen zelf bepalen wanneer ze hun fruit of boterhammetjes gaan eten in de met parasols verfraaide ‘restaurantjes’ in het midden van de ruimte en zelf bepalen wanneer ze buiten gaan spelen. Na een melding bij een begeleider kan dat in principe, tenzij de begeleider weet dat het kind die vrijheid niet helemaal aan kan. Op Wittering.nl zeggen ze dan dat de kinderen veel autonomie hebben. Dat wil niet zeggen dat de kinderen losbandig worden van al die vrijheid. Deze school ziet opvoeden juist wel als een kerntaak van de school en daarover is nauw contact met de ouders. Waarden en normen worden hier ouderwets belangrijk gevonden.
Op een conferentie over Wittering.nl, vlak voor de meivakantie vorig jaar: “Dit is wel mijn finest hour.” De woorden komen van Luc Stevens, directeur van het NIVOZ (Nederlands Instituut voor Onderwijs & Opvoedingszaken) en voormalig professor aan de Universiteit Utrecht, bekend van zijn pleidooi voor adaptief onderwijs. “Het is echt prachtig om hier mijn ideeën in de praktijk te zien. En feitelijk doen de kinderen het werk. Toen ik hier vanochtend rondkeek, zag ik dat de volwassenen eigenlijk niks deden. Ja, als er af en toe een kind naar hen toe kwam. Ze waren echt bezig met begeleiden, ondersteunen en timen.” Professor Rob Martens van de Open Universiteit zag dezelfde ochtend veel van zijn ideeën over intrinsieke motivatie bewaarheid. “Vaak wordt geredeneerd vanuit extrinsieke motivatie: je doet het omdat het moet. Maar je bereikt meer met een intrinsieke motivatie van een leerling. En daarvoor is vertrouwen nodig. Leren loslaten dus.
We gaan met een groepje mensen uit het PO-onderwijs daar eens kijken hoe het er echt aan toe gaat, wie wil mee naar deze unieke scharrelschool? Is dit de school van de toekomst? Zou maar zo kunnen. Overal internet, is dit de school die kinderen van en voor deze eeuw opleidt met de hulpmiddelen (iPad) van deze eeuw? Eurakeruimtes, een danstheater, een restaurant en een atelier. Kinderen zijn niet maakbaar, maar wel ontwikkelbaar, ga uit van het individueel kind. Scharrelen is zelfstandig je voer zoeken en individueel hulp krijgen als het even niet lukt. Onderwijs ging toch over talentontwikkeling????
